AITA? Số 9: Tính khoảng cách từ tâm đến dây không qua tâm của đường tròn

AITA? Số 9: Tính khoảng cách từ tâm đến dây không qua tâm của đường tròn

Sep 24, 2024

Bài toán

notion image

Suy Luận

  • Đây là dạng toán tính khoảng cách từ tâm đến dây cung. Khi cho dây cung, một tính chất rất hay được sử dụng chính là định lý về quan hệ đường kính - dây cung.
    • notion image
Trích Giáo Trình Hình Học 2 Toán 9 - Cô Mộng Diễm Biên Soạn
  • Gọi E, F là trung điểm AB và CD, theo bổ đề 2.1 ta có OE, OF vuông góc với AB và CD. Khai thác tiếp giả thiết AB vuông góc với CD ta có MEOF là hình chữ nhật. Từ đó ta có OE = MF. Mà MF ta tính được ( bằng CFCMCF - CM , hai cạnh này ta đã biết). Vậy ta tính được OE là khoảng cách từ O đến dây AB.
notion image
  • Sau đó chúng ta sử dụng Công thức tính khoảng cách từ tâm đến dây (qua trung gian định lý Pythagore trong các tam giác vuông AEO và và COF) để tính ra R

Nhắc lại Kiến thức::

  • Công thức tính khoảng cách từ tâm đường tròn đến dây bất kì:
    • d2+(L2)2=R2 d^2 + \left( \frac{L}{2} \right)^2 = R^2
    • Trong đó:
      • ⭐︎ d là khoảng cách từ tâm OO đến dây.
      • ⭐︎ RR là bán kính của đường tròn.
      • ⭐︎ LL là độ dài của dây.
    • Giải thích:
      • Theo định lý Pythagoras, trong tam giác vuông có cạnh góc vuông là khoảng cách từ tâm đến dây và nửa độ dài dây, ta có công thức này khi áp dụng cho các dây trong đường tròn.
  • Một công cụ mạnh khác khi ta có 2 dây của đường tròn giao nhau đó là "Phương tích đường tròn". Ta sẽ sử dụng trong cách thứ 2

Gợi ý Giải

Cách 1: Sử dụng định lý về quan hệ đường kính và dây cung

notion image

Bước 1: Chứng minh tứ giác OEMF là hình chữ nhật

Gọi E là trung điểm của AB và F là trung điểm của CD.
  • OEABOE \perp AB do O là tâm đường tròn, E là trung điểm của dây AB, nên đường nối từ tâm OO đến EE là đường vuông góc với dây ABAB.
  • Tương tự, OFCDOF \perp CD, do OO là tâm và FF là trung điểm của dây CDCD.
  • Do hai dây AB và CD vuông góc với nhau tại MM, nên MFABMF \perp AB.
Như vậy, tứ giác OEMF có 3 góc vuông tại O, E, F, suy ra OEMF là một hình chữ nhật.
Do đó:
OE=MF OE = MF

Bước 2: Tính MF

Ta biết rằng F là trung điểm của dây CD, nên:
FC=CD2=142=7cm FC = \frac{CD}{2} = \frac{14}{2} = 7 \text{cm}
Vì M là điểm nằm trên dây CDCDMC=4cmMC = 4 \text{cm}, nên khoảng cách MF là:
MF=FCMC=74=3cm MF = FC - MC = 7 - 4 = 3 \text{cm}
Do đó, ta có:
OE=MF=3cm OE = MF = 3 \text{cm}

Bước 3: Tính bán kính R

Sử dụng định lý Pythagoras trong tam giác vuông OEA, ta có:
OE2+(AB2)2=R2 OE^2 + \left( \frac{AB}{2} \right)^2 = R^2
9+92=R2 \Leftrightarrow 9 + 9^2 = R^2
Suy ra:
R=909.49cm R = \sqrt{90} \approx 9.49 \text{cm}

Bước 4: Tính $$OF$$

Sử dụng định lý Pythagoras trong tam giác vuông OFCOFC, ta có:
OF2+(CD2)2=R2 OF^2 + \left(\frac{CD}{2} \right)^2 = R^2
Thay các giá trị đã biết vào:
OF2=9049=41 OF^2 = 90 - 49 = 41
Suy ra:
OF=416.4cm OF = \sqrt{41} \approx 6.4 \text{cm}

Kết luận:
  • Khoảng cách từ tâm O đến dây AB là OE=3cm OE = 3 \text{cm}.
  • Khoảng cách từ tâm O đến dây CD là OF6.4cmOF \approx 6.4 \text{cm}.
  • Bán kính của đường tròn O là R9.49cmR \approx 9.49 \text{cm}.
 

Cách 2: Sử dụng Phương tích đường tròn:

 
Nếu các bạn có đóng góp hoặc ý kiến vui lòng gửi về toancodiem.xinchao@outlook.com
 

Đừng quên nếu có bài toán cần hỏi thì 👇

 
notion image